• +994 51 341 4340
  • Aşıq Alı 2A, Nərimanov rayonu
07 Yanvar 2019

Supermarketlər Datadan necə istifadə edə bilər?


Data Analitikası | Murad Qaraşov |
image

Supermarketlər Datadan necə istifadə edə bilər?

Günümüzdə pərakəndə ticarət müəssisələrinin əksəriyyəti müştərilərinin məlumatlarını toplamaq üçün bonus kart sistemindən istifadə edirlər. Baxmayaraq ki, bonus kartlar müştəriləri alış-verişdə həvəslənirmək və onları mükafatlandırmaq məqsədilə yaradılmışdı, marketlər müştərilərin məlumatından istifadə edərək daha böyük üstünlüklər qazana bilərlər.

Bir çoxları tərəfindən Tesco və data analitika şirkəti - Dunnhumby ilə birlikdə 1995-ci ildə başlatdığı  bonus kart sxemi bu sahədə ən böyük uğur hesab edilir. Bu sxemin sayəsində Tesco satışlarını 5 ildə  50%-ə qədər artıra bildi. Yaradılmış bu sistem müştəri məlumatlarının toplanılmasına, bu məlumatlardan istifadə edərək müştəri profillərinin hazırlanılmasına və bu məlumatları nəzərə alaraq müştərilərə təklif edilən məhsulun dizayn edilməsinə əsaslanırdı.

 


 

 Qeyd etdiyimiz taktika RFV (Recency, Frequency, Value) analizinin aparılması yolu ilə müştərilərin davranışlarının qiymətləndirilməsini özündə əks etdirirdi. Belə ki, Tesco müştərilərə onların hansi müddətdən bir bazarlıq etməsi, nə qədər məhsul alması və nə qədər pul xərcləməsi faktorlarını ümümilikdə nəzərə alaraq qiymətlər verirdi.  Bu müxtəlif müştəri davranışlarını müqayisə etməyə imkan verir. Belə ki, bəzi müştərilər tez-tez kiçik həcmli alışlar edir, digərləri gec, lakin böyük həcmli bazarlıqlara üstünlük verir.

 

   Supermarketlər bonus kartlardan yalnızca sadiq müştərilərini mükafatlandırmaq üçün deyil, həmçinin məlumatları analiz edərək marketinq siyasətlərini və təşviqat (məsələn, reklamlar) işini təkmilləşdirirlər. İşin çətinliyini aradan qaldırmaq üçün müştərilər aldıqları məhsullara görə müxtəlif qruplara bölünür. Sinifləşdirmənin köməkliyi ilə supermarketlər  insanların aldıqları məhsullar arasındakı əlaqəni müəyyən edə bilirlər.  Məsələn, uşaq bezi alan bir müştəri potensial olaraq uşaq qidası ala bilər, bunu nəzərə alıb uşaq bezi alana uşaq qidası almaq üçün endirim kuponu təqdim edilir.


   Əlbəttə hər məhsul üzrə bu tip əlaqə aşkarlamaq bir qədər çətin işdir, bunun öhdəsindən gəlmək üçün Tesco bir birinə oxşar məhsulları bir qrupa alır və paket şəklində analiz edir. Məsələn, topdan alınan və ya tək tək alınan məhsullar qrupu. Alışlarını nəzərə alaraq hər bir müştəri müxtəlif qrupa daxil edilirdi və burada müştəri tərəfindən məhsulların hansı müddətdən bir alınması, hansı həcmdə alınması suallarının cavabı Tescoya müştərilərin nələrə üstünlük verdiyi haqqında əhəmiyyətli bilgi verirdi.

 

 

    Əsasən müştərilərin ehtiyaclarını başa düşməyə və onları daha yaxşı qarşılamağa yönəlmiş bu datalar, həmçinin, əlavə olaraq müəsisənin gündəlik digər əməliyyatlarında da öz xeyrini göstərirdi. Məsələn, istifadə edilən məlumatlar əsasında supermarket bir period üçün tələbi və sifarişlərin həcmini qabaqcadan təxmin edə bilir və anbardakı məhsulların həcmini ona əsasən balanslaşdırır və bu da öz növbəsində vəsait itkisinin qarşısını alır.

    Burda maraqlı məqam ortaya çıxır, bəs bonus kartları olmayan  müştərilərlə necə etməli? Rəqəmsal ödənişlərin artması sayəsində artıq bir çox müştərilər öz ödənişlərini debet və kredit kartları ilə edirlər ki, bu da müştərilərdən məlumat toplamağın əlavə qaynağı ola bilər. Bu kartlarda adətən müştərilərin adı olur, həmçinin ödəniş terminalları ödənişin məbləğini və tarixini qeydə alır ki, bu da supermarketə müştəriləri identikləşdirməyə kömək edir.

    Başqa məlumat toplama kanalı kimi pərakəndəçilər statistika, bələdiyyə və digər dövlət orqanlarının ictimaətə açıq hesabatlarından, müstəqil data analitika şirkətlərinin ödənişli və ödənişsiz xidmətlərindən istifadə edərək də nəticə əldə edə bilərlər. Demoqrafik trendləri başa düşmək bacarığı biznesin böyük həcmli layihələrində (məsələn, yeni məhsul yaradarkən, reklam fəaliyyətində, yeni mağazalara mövqe seçilməsində) çox yardımçı olacaqdır. Tesco o qədər nəhəng miqdarda məlumat toplaya bilib ki, özünün xüsusi data bazasını yaradıb və bu databazdan digər kommersiya təşkilatları ödəniş etməklə istifadə edirlər.

 


    Son illərdəki bonus kart təcrübəsinin uğuru müştəriləri başa düşməyin hər hansı bir biznes üçün nə qədər vacib olduğunu göstərir. Müştəri məlumatlarını toplamayıb analiz edən böyük pərakəndəçilər aldıqları nəticələri başqa sosial-iqtisadi məlumatlarla birləşdirməklə öz strategiyalarının qərarvermə prosesini daha tutarlı edə bilərlər, çünki alınmış qərarlar baş vermiş real hadisələrdən çıxarılmış nəticəyə söykənir.

Fikir Bildir: